Tesla ordua: 92. irratsaioa

Kaixo Balkanetako erresistenteok!

Gaurko honetan, 1999an NATOk Jugoslaviaren kontra hasi zuen bonbardaketaren 20 urteurrenaren bueltan gabiltzanez, programa gehiena horri eman diogu. Hemen, bai NATOren estatutu aldaketa, ondorio politikoak, ondorio zibil eta humanitarioak, justifikazioak, prentsaren manipulazioa, eta beste hainbat gai jorratu ditugu. Hainbat xehetasun eman ditugu: belikoak, sozialak, ekonomikoak, humanitarioak eta abar. Ziur gaude programa interesgarri egingo zaizuela

Programaren gehiena honek okupatu digu, baina beste bi gauzetarako tartea ere izan dugu: alde batetik, Bosnia-Hercegovinan, eskandalu txiki bat egon da, mezkita batzuetan salafista batzuk armekin agertu dira eta; baina antza denez, muntaia bat izan da. Bestetik, Rijekako Filip Jakovacek, Jugoslaviar kultura amankomuna batera mantentzeko asmoa duen antolatu duen “Balkan Roads” lehiaketa bitxiaz aritu gara.

Entzun gure programa hemen:

Tesla ordua 34. irratsaioa

Kaixo Danubioko txalupok!!

Gaurkoan, 34. irratsaioan, batez ere Serbiak NATOren kontra jarritako salaketez aritu izan gara. Salaketa hori 1999ko bonbaketa zela eta izan da, eta gaur azaldu ditugu bonbaketa honen nondik-norakoak; zeintzuk izan ziren helburuak eta abar. NATOk Balkanetan egin duen espantsioaz ere hitz egin dugu.

Beste alde batetik, Serbian lehen ministro postua “hutsik” egon denez gero (Vučić lehendakari izendatu duten geroztik hona), postu horretarako Alderdi Aurrerakoiaren hautagai eta ziurrenik lehen ministro berria izango den Ana Brnabić proposatzeari buruz hitz egin dugu (independentea dena, nahiz eta Vučićen gertuko emakumea izan). Brnabić, lesbiana eta etnikoki kroaziarra da, eta alde batetik Serbiaren estereotipo negatiboak desmontatzen lagun dezake izendapen honek, baina hori bai, ikusi beharko da zer nolako politika egiten duen, bere ibilbidea Mendebaldeko instituzioetatik oso hurbil egon baita (USAID eta NDF). Baita ere harrigarria izan zaigu gutxiengoen kide den pertsona bat lehen ministro postuan ezartzeak zein oihartzun gutxi izan duen gure arteko prentsan.

Esan beharra dago, Euskal Herriko emakume politikariez ari garela, akats bat egin dugula: esan dugu Euskal Herriko hiriburuetan soilik emakumezko bakarra egon dela (Yolanda Barcina, Iruñean), baina esan beharra dago beste bat ere egon dela, Pilar Careaga Bilbon (1969-1975), nahiz eta egia den hau ez zela herriak aukeratutakoa izan.

Entzun gure programa hemen (edo jaitsi hemen):

Tesla Ordua: 32 irratsaioa

Arratsaldeon lagunok!!

Ekainaren seian egin genuen irratsaio honetan, hasteko Toma Zdravkovićen abesti batekin hasi gara, “kafana muzika” deitutako estiloko abestia, estilo honen nondik-norakoak azaltzeko balio izan digu honek.

Berri txar batekin hasi gara, aurreko eginean, ekainaren 5ean hain zuzen, Montenegro NATOn sartu baitzen. Lehengoan Dušan Marković lehen ministroak goi-bilkura batean parte hartu zuen, baina oraindik Estatua ez zen NATOren parte. Orain esan dezakegu (beren biztanleen iritziaren kontra bada ere), bai, badela. Montenegrotik atera gabe, bertako zenbait eragilek Montenegroko kostaldeko Boka Kotorska (Kotorreko Badia) eskualdearentzat autonomia-proiektu bat aurkeztu dute, eta horretaz ere aritu gara. Kontuan izan behar dugu Boka Kotorska, turismoa dela eta, historikoki Montenegroko eskualderik aberatsena eta aldi berean europarzaleena (beraz, independentziazaleena) izan da historikoki. Beraz, nahiko bitxia da orain Gobernu europarzale bat boterean egonda halako kanpaina hastea, eta batez ere jakinda kanpaina horren atzean alderdi serbiarzale batzuk daudela jakinda. Arrazoien bila ibili gara, eta hainbat faktore aipatu ditugu.

Berriekin jarraituz, Kroaziako Udal-hauteskundeak, Mazedoniako Gobernu-eratzearen ondorengo mugimenduak, Mazedoniaren eta Greziaren arteko hurbilketa berria, Albaniako hauteskundeen aurrean alderdien artean izan diren ustelkeria akusazio ezberdinak eta Serbian abiarazi den alfabeto zirilikoaren aldeko kanpaina aipatu ditugu.

Berriekin bukatzeko, baina ez garrantzia txikiagoa duelako, Kosovon gudaren ondorioz sexu-erasoen biktima izan diren emakumeek laguntzearen inguruko eztabaidaren inguruan aritu izan gara. Bertako agintarien 20.000 biktima kalkulatzen dituzte. Hala ere, serbokosovarren arabera, erasotuak izan ziren serbiar emakumeak ahazten ditu txosten honek, eta baliz egina izan da “serbiar gizona erasotzailea vs erasotutako albaniar emakumea” eskema edo estereotipoa potentziatzeko.

Bukatzeko kirolen emaitzekin jo dugu. Batez ere Vardar Skopje Mazedoniako taldeak (gizonezkoen) Europako Eskubaloi Txapelketan lortu duen balentria zoragarriaz aritu izan gara, finala PSGri (Frantzia) 24-23 irabazi ostean Europako txapeldun berria baita. Jugoslaviako kirolaren historian hau mugarri bat da; eta meritu handiagoa da, kontuan izanik taldeko 18 jokalaritatik 11 jugoslaviarrak direla, fitxaketak eta izan handien kontratazioak nagusitzen diren garai honetan, jugoslaviar harrobiaren indarra erakusten du garaipen honek.

Bukatzeko Balkanetako herrialde ezberdinetan futbol Liga eta Kopa lehiaketek (bai emakumezkoenek zein gizonezkoenek) bukaeran izan dituzten emaitzez informatu dugu.

Entzun programa lotura honetan:

Tesla Ordua (29 irratsaioa)

Kaixo partisanook!

Gaur, apiril kaotiko baten ostean, Tesla Orduaren 29 irratsaioa egin dugu. Maiatzaren 9an egin dugun irratsaio honek,  nola ez Garaipen Antifaxista izan du hizpide. Honen bidez, Herri Askapen Gudan (Naradna Osloboditelna Borba), Josip Broz Titoren pean jugoslaviar partisanoek Alemania naziaren eta tokiko kolaboratzaileen aurka 1914-1945 artean egindako borrokan, izan ziren gertaera batzuk deskribatu ditugu: Armada partisanoaren eboluziotik, bertan emakumeek izandako paperera, honen beso politikoaren (Herri Frontea-Narodni Front) eta Alderdi Komunistaren paperetik eta zibilen kontrako masakretik pasatuz. Azkenik, 94 urteko partisano ohi Petar Matići buruz hitz egin dugu.

Honen ostean, apirilean zehar izan ditugun berrien inguruan hitz egin dugu. Lehenik NATOk Balkanetan daraman espantsioaren gainean hitz egin dugu. Hala, Montenegro NATOn sartzear dago, haren legebiltzarrak NATOk 1999an bonbatutako herrialde hau Aliantzan sartzea erabaki baitu, oposizioaren protesta handien artean. Alajaina, Montenegroko elite agintariek legea aldatu dute erreferendum bat saihesteko, eta beste alde batetik oposizioari Estatu-kolpea ematea leporatu diote. Hurrengo herrialdea Bosnia izan daiteke, NATOrekin “elkarkidego” itun bat sinatu baitu.

Serbian burututako lehendakaritzarako hauteskundeak ere komentatu ditugu. Orian arteko lehen ministro Aleksandar Vučićek irabazi ditu lehen itzulian, abantaila handiz, oposiziozkoak izan zitezkeen hautagaiak banatuta aurkeztu baitira. Hala ere, Vučićenm kontrako protestak izan dira, baketsuak oraingoz, eta ez jarraipen handikoak (eta ezta ere batasun ideologiko handikoak: liberalak eta nazionalistak izan baitira, momenturen batean elkarren kontra aritzear ere izan direnak).

Protestak bero-bero Mazedonian daude. Han, orain arte oposizio izandako Alderdi Sozialdemokratak eta alderdi albanomazedoniarrek Gobernu paktu bat egin dute, orain arte boterean egon den VMRO alderdi nazionalista kanpo utziz. Zoran Zaevek izan behar du lehen ministro berria, baina Gjorgje Ivanov lehendakariak uko egin dio Zaevi Gobernua osatzeko enkargurik emateari, berak eta alderdi albaniarrek adostutako programa Konstituzioaren aurkakoa delakoan (aurretik alderdi albaniarrek euren arteko programa bateratu bat aurkeztu dute, eskaera oso handiak eginez). Bi aldeen arteko sektoreak protestaka ari dira, eta herrialdean polarizazio handia somatzen ari da, kanpoko potentzien papera ere eztabaida politikoan sartu delarik.

Programa entzuteko, hemen:

TESLA ORDUA (28 IRRATSAIOA)

Kaixo eta ongi etorriak historiak kondenatutakoon txoko(etako) batera!!

Gaurkoan, 1999.eko martxoaren 24an hasi zen Jugoslaviako Errepublika Federalaren (Serbia eta Montenegro) aurkako NATOren erasoaz mintzatuko gara gure programan; izan ere, eraso horiek martxoan hasita zenbait hilabetez iraun zuten, apirila ere hartu zutelarik. Horregatik gaurko programa gertakari honi eskaini nahi izan diogu.

Programa hiru zatitan banatu dugu: Lehenik Kosovoko arazo etnikoaren inguruan, honen garapena, eta bi aldeen arrazoiak, eta azkenik, NATOk erasoa justifikatzeko egin zuen erabilera. Geroago, 1999eko otsailean Frantzian, Parisen ondoan dagoen Rambouillet gazteluan izandako “Negoziaketan”; non Madeleine Albrightek serbiar ordezkaritzari ultimatum onartezina (Kosovon NATOren tropek Jugoslaviakoak baino gehiago agintzea, NATOko tropak Jugoslavia osoan ibili ahal izatea…) aurkeztu zion. Ultimatum honi buruz, Bill Clinton berak esan zuen “nik, euren tokian, ez nuela onartuko ezta ere”. Hirugarren atalean, Serbiaren aurkako bonbaketaren kontrako datu batzuk eman ditugu (tanke baino eskola gehiago suntsitu zituzten, adibidez), eta baita ere, Serbiari amore egiteko mehatxuak nolakoak izan ziren; eta azkenik, Kumanovon sinatutako akordioa nolakoa izan zen ere kontatu dugu. Tartean, Europako zuzendari batzuek egindako Serbiaren aurkako esaldi agresibo batzuk ere tartekatu ditugu.

Gaurko programan zehar arazo tekniko batzuk izan ditugu,beraz barkamena eskatzen diegu entzuleei, etenak daude eta.

Programa entzuteko, hemen: 

Tesla Ordua irratsaioa (15. irratsaioa)

Egun on, Balkanetako mendikateok!!

Oraingoan, Eguberrien alferrarekin bada ere, abenduaren 20an, egin genuen programa igoko dizuegu. Programa honetan, formatua estreinatu dugu, baina hori azaldu baino lehen barkamena eskatu behar dizuegu, izan ere, lehen, programa hau astero izango zela agindu baikenuen, baina abenduaren 13an ez ginen hitzordura iritsi, beraz ez genuen hitza bete. Oraingoan bai, oraingoan astero izango dugu programa.

Abenduaren 20ko programa honetan, hilabete honetan izan diren hiru hauteskunde izan ditugu mintzagai: Mazedoniakoa, Errumaniakoa eta Transnistriakoa. Hiru hauteskunde hauetan izan ditugun emaitzak izan ditugu hizpide, eta baita hauteskunde hauen testuingurua ere, izan ere, hirutatik bitan, Mazedonian eta Transnistrian, Gobernuan aldaketa egon daiteke, eta hirugarrenean, Errumanian, hauteskundeek Errumaniako lehendakariaren dimisioa ekar baitezakete.

TESLA ORDUA IRRATSAIOA (9. KAPITULUA)

Gabon guztioi!!

Gaur, ekainak 28, guretzat iraila arteko azken saioa izateaz gain, Vidovdan eguna ere bada: serbiarrentzat euren nortasunaren eta naziotasunaren eguna. Vidovdan egunean, serbiarren historian aparteko eragina izan dituzten hainbat gertaera jasotzen dira, horietako ezagunena 1389. urteko Kosovoko Borroka da. Vidovdan hasiera batean jatorri paganoak zituen festa izan, gaur egun ordea,  jai-nazionala bihurtu da. Ospakizun horren eboluzioaz arituko gara.

Ondoren, gure elkarteko aurreko postean egin bezala, gure elkartearen adiskide eta Balkanei buruz gaztelaniazko komunikazioan aitzindari izan den Aleksandar Vuksanovićez hitz egin dugu eta bereziki, Kosovo. La coartada humanitaria bere liburuaz.

Azkenik kiroletarako tartea izan dugu. Bertan, (gizonezkoen) Futbol Eurokopan balkaniar taldeen jaso dituzten porrotez hitz egin dugu, eta Belgraden izango den (gizonezko) Saskibaloi Aurreolinpikoaz ere jardungo gara.

Honako hau duzue ikasturte honetako azken irratsaioa. Gozatu ezazue eta irailean itzuliko gara.

Tesla ordua irratsaioa (8. kapitulua)

Egun on rakijazaleok!!

Gaur berriz Tesla Orduaren emanaldia aurkezten dizuegu. Gaurkoan, berriekin hasi gara eta bertan Mazedoniako eta Kroaziako krisi politikoa aipagai izan dugu. Mazedonian, oposizioak boikota bultzatu ostean, Gobernuak ekainaren 5erako aurreikusiak zituen hauteskundeak berriz atzeratu behar izan ditu eta oraindik ez dugu data finkoa ezagutzen. Honen harira, Mazedonian bizi den protesta zibilen giroa kontutan hartutra, “Koloreetako Iraultzen” fenomenoa deritzonaren inguruan hausnartu dugu.  Krisi politikoekin jarraituz, Kroaziari ere aipamen bat egin diogu, han, Gobernuko bi kideen, HDZren (eskuina) eta Mosten (zentrua) arteko harreman txarrek hauteskundeak aurreratzea ekar baitezakete.

Moldavia, entre la frontera y el conflicto (II)

Gaur egungo Moldaviak 1991ko abuztuak 27an egin zuen independentzia aldarrikapena. Argazkian milaka pertsona Chisináu hiriburuaren erdialdean. Argazkia: aquellasarmasdeguerra.com

Texto de Savićević  

En las ultimas semanas con motivo de las grandes movilizaciones en Chisinau en protesta por la situacion politica y económica, la “influencia” de los EEUU en el área post-soviético/socialista ha quedado de manifiesto una vez mas. Esta vez el motivo ha sido la retirada de ayudas económicas a la pequeña y pobre ex-republica soviética, aduciendo para ello la enorme tasa de corrupción entre su aliaEn da clase política y dirigente. Con esta segunda parte del articulo “Moldavia, entre la frontera y el conflicto” el autor y miembro de nuestra asociación, Savićević, continua acercándonos de manera lo mas breve y detallada, la historia y actualidad de esta pequeña república, la mas oriental de la zona balcánica. En esta ocasión aborda el periodo que va desde la desintegración de la URSS, la declaración de independencia de Moldavia tras la cual llegara después la de Transnistria, y todo ello junto con la aparición en escena de unos EEUU cuyo intervencionismo provoco una nueva guerra con cientos de fallecidos.

LA REVOLUCION DE OCTUBRE Y LOS BALCANES Georgi Dimitrov / Георги Димитров (1927)

Se cumplen 98 años de la Revolución de Octubre de 1917, tambien conocida como la revolucion rusa. Un acontecimiento de enorme trascendencia que cambiaria el curso de la historia mundial y que se produjo en unas especiales condiciones económicas, políticas y sociales marcadas por una profunda crisis económica del capitalismo de aquella época y en plena Primera Guerra Mundial. Mas alla de las discrepancias, las mejoras y cambios que se produjeron en beneficio de las condiciones de vida de la clase trabajadora y de la humanidad son innegables y todavia hoy muchas sociedades del planeta se benefician de sus logros.

Aquellos acontecimientos protagonizados por el movimiento obrero bajo el Imperio zarista, tuvieron tambien su repercusion en los Balcanes y este texto del marxista bulgaro Georgi Dimitrov Mijáilov / Георги Димитров Михайлов (Pernik; 18 de junio de 1882 – Moscú; 2 de julio de 1949) es reflejo de ello. Fue publicado por primera vez en el numero 114 de “Internationale Presse-Korrespondenz”, organo oficial del Komintern, un 18 de noviembre de 1927.

Savićević

J. Dimitrov

La Revolución de Octubre y los Balcanes

---

Escrito: 1927
Primera Edición: “Internationale Presse-Korrespondenz” Núm 114, 18 de noviembre de 1927
Digitalización: Aritz
Fuente: J. Dimitrov, Obras Completas, Ed. del PCB, Sofía, 1953
Esta Edición: Marxists Internet Archive, año 2001