Tesla Ordua, 124 ordua: Montenegroren monografikoa, 2. partea

Kaixo berriz Njegošen tribuko irakurleok!

Honako honetan Montenegroren monografikoari buruzko bigarren zatiarekin gatoz. Arazo teknikoekin jarraitzen dugu, eta beraz ezin dugu musikarik jarri ezta ere oraingoan.

Lehengo programan batez ere Erdi Arotik Bigarren Mundu Gudara hartu genuen. Oraingo honetan, Montenegroko Errepublika Sozialista ezartzetik oraingo egunetarako bidea egin dugu. Montenegrok Jugoslavia barruan errepublika propioa izateko arrazoiak, 1988an Djukanović boterera igotzea, Jugoslaviaren zatiketa garaian Montenegroren posizioa, 1997an Djukanovićek izan zuen posizio-aldaketa, 1999ko bonbaketak, 2006ko independentzia, egungo egoera autoritarioa eta nazio propioa eraikitzeko saiakerak: hizkuntzaren inguruko saiakera eta egungo erlijioaren gaineko saiakera.

Bi programa hauekin, uste dugu Montenegroko historiari errepaso orokorra egin diogula eta beraz egungo gatazka ulertzeko modu hobean izango zaretela.

Entzun gure programa hemen:

Tesla Ordua, 109 irratsaioa

Kaixo Balkanetako kafanetako irakurleok!

Zorioneko gaude, Peter Handke idazle jugoslaviarzaleak irabazi du Literatur Nobel Saria, eta hau zorioneko zaigu. Andrićen ostean, Saria lortzen duen bigarren “jugoslaviarra” da. Hala ere, urteetan idazle “madarikatua” izan da Mendebaldean, Jugoslaviako gudei buruz izan duen iritziengatik. Alemanieraz bai eleberria zein antzerkia idatzi izan ditu Handkek, baina gudan zehar guda hura “kanpotik piztua” izan zela esateak, eta serbiarrak errudun bakarrak ez zirela esateak (bere liburu batek Danubio, Sava, Drina eta Morava ibaietara bidaia izenekoak, Justizia Serbiarentzat du izenburu alternatibo moduan), “serbiar nazionalista” bezalako deskalifikazioak ezarri dizkio (komentatu dugun moduan, beste lan batean Bidaia kanoan edo Gudari buruzko filma izenekoan, “guda honi buruz guk –Mendebaldeak-soilik hitz egin ahal dugu. Beste norbaitek hitz egiten badu, intolerantetzat hartzen dugu” esan zuen, diskurtso bakarra salatuz). Slobodan Milošević serbiar lehendakariarekiko izan zuen bestelako ikuspegiak (honen hiletara joan zen ere zenbaitek kritikak ekarri dizkio, horrek kostu politikoa ekarri ziolarik. Hala ere, Handkek nahiago izan du beti koherentzia sariak baino lehenago. Nobel Saria ere, lehenago lortu behar zuen Handkek, baina 2004ko irabazle Elfriede Jelinekek esan bezala (Austriarra, Handkeren moduan) ez zioten orduan eman “politika zela eta”. Hala ere Sari honek ere kritikak izan ditu AEBtako PEN Klubaren zein Balkanetako politikari batzuen aldetik. Guzti hori komentatu dugu.

Posteriormente hemos emitido una entrevista con nuestro amigo de Budapest, José Miguel González, quien nos ha hablado de las elecciones municipales en Hungría. El partido Fidesz sigue siendo el más votado, pero no ha alcanzado el 50% y ha perdido alcaldías de ciudades importantes, entre ellas Budapest, frente a un bloque opositor que junta liberales, centro-izquierda y ultraderechistas. Esperamos acercar más a la realidad húngara con ésto.

Bukatzeko beste hiru berri izan ditugu. Alde batetik, Kosovon Gobernua egiteko akordiotik gertu daude hauteskundeetan lehen bi postuetan geratu ziren indarrak, Vëtevendosje nazionalista erradikala eta Kosovoko Liga Demokratikoa (moderatua) daude akordioa lortzeko prest, azken hogei urteetan gobernatu duten partiduak kanpoan utziz. Bestetik, Bosnian herrialdeko alderdi nagusiaren, hau da, Ekintza Demokratikoaren Alderdiaren (nazionalista bosnakiarra) barne-dokumentu batek herrialdea zentralizatzeko, Republika Srpska abolitzeko eta herrialdeko hizkuntza ofizial bakar bezala “Bosniera” ezartzeko asmoak erakusten ditu. Azkenik Hrvoje Klasić kroaziar historiagilearen kasuaz pixka bat hitz egin dugu.

Entzun gure programa hemen:

Tesla Ordua, 107 irratsaioa

Kaixo Balkanetako hondartzatxook!

Gaurkoan, bi hilabete eta erdi hondartzan eta alperkerian eman ondoren, ikasturteko lehen programa hasi dugu. Berri asko izan ditugu, eta nahiko garrantzitsuak izan dira denak…

Adibidez garrantzitsua izan da uztailean Skopjen eta irailean Sarajevon LGBT Harrotasunaren eguna ospatu izana. Bi hiriak izan ziren aurten arte halako manifestazio bat izan gabe ziren bakarrak, beraz orain esan dezakegu Balkanetako hiriburu denetan jada Harrotasunaren eguna ospatu dela jada. Ez da istilurik egon, nahiz eta Sarajevon kontramanifestazio batzuk eta politikarien aldetik oztopo batzuk izan diren. Bestetik, Belgrad 2022an “Europride” jaialdiaren egoitza izango dela iragarri dute.

Kosovon ere berri garrantzitsu bat izan dugu, izan ere Ramush Haradinaj lehen ministroaren kontrako kausa berriz zabaltzea erabaki du Hagak (aurrekoa bertan behera geratu zen, hamar lekukotatik bederatzi hilak izan baitziren). Honek Haradinaj lehen ministro postutik dimititzea ekarri du.

Hirugarrenik, oso berri garrantzitsu bat izan dugu. Gure lagun kroaziar bat, Hrvoje Klasić historiagilea kroaziar talde faxistek heriotzaz mehatxatu dute. Klasićen posizioak, Kroaziako sektore nahiko zabal batek bultzatzen duen errebisionismo historikoaren kontrakoak, ekarri dute talde faxista horrek historiagile hau erasotzea. Hain zuzen ere “Za dom spremni!” (“Aberriaren alde prest!”) ustašen agur ofiziala “kroaziar agur tradizional” bezala zuritu nahi duten, Jasenovaceko krimenak “krimen askotan beste bat bezala” arindu nahi duten edo Jugoslavia sozialista eta “serbiar nazionalismoa” edo “kroaziarrekiko etsaitasuna” identifikatu nahi duten asmo desitxuratzaileen aurka argudiatu du Hrvojek; eta baita ere herrialde honetako gutxiengoen eskubideen alde.

Bestetik, beste bi berri ditugu Kroazian. Alde batetik Bruno Stojić Kroaziako parlamentuko lehendakariordea Hagak 20 urteko akrtzela zigorra igarotzera zigortu duela musulmanen kontra eginiko krimen batzuk medio; eta bestetik, Gordan Grlić Kroaziako Kanpo ministroak, Alemaniako Enbaxadako pertsonaleko parte zen Elizaveta Madjarević diplomatikoa bota egin dutela kargutik “Europa Zuria” eta “Europa aratza” bezalako kontzeptu arrazistak erabiltzearren.

Serbiara salto bat egin dugu baita eta hor Saudi Arabiarako arma-esportazio kasu bat, eta honi lotutako ustelkeria izan ditugu hizpide.

Berri politikoekin bukatzeko, azkar komentatu ditugu bi berri: uztailean Grezian izan ziren hauteskundeak, zeintzuek eskuinari eman dioten Gobernua, eta Afganistanen, NATOren soldadu kroaziar bat hil egin dela.

Euskal txokoak ere tartea izan du, izan ere uztailean Xabier Gantzarainek publikatu zuen artikulu batean, Mladen Stilinovič artistaren Autozentsura Salgai obra komentatu baitu.

Kirolak ere tartea izan dute, saskibaloiaz, futbolaz eta batez ere, boleibolean eta tenisean balkaniar kirolariek lortu dituzten garaipenaz hitz egin dugu. Ikusi duzuen bezala, oso programa betea egin dugu.

Entzun gure programa hemen:

Tesla Ordua, 102 irratsaioa

Kaixo Balkanetako kafe-hartzaileok!

Gaurkoan, arazo nagusiak, batez ere Kosovo eta Kroaziaren inguruan izan ditugu. Pasa den asteko krisiaren ondoren, Ana Brnabić Serbiako lehen ministroak, Kosovoko agintariei buruz, UÇKren iragana gogoan, “Basoetatik atera den jendea” dela esan, du. Adierazpenok, zenbait lider kosovarrek albaniarren kontrako irain bezala hartu dituzten. Kosovoko Gobernuak Brnabići lurralde horretan sartzea debekatu dio, eta bestetik Hashim Thaci lehendakariak Serbiar Udalerrien Mankomunitatea martxan jarriko ez duela iragarri du, Bruselan Pristinak eta Belgradek adostu zutena puskatuz. Honek bi Gobernuaren arteko elkarrizketa inoiz baino toki okerragoan jarri du, nahiz eta Ivica Dačić Serbiako kanpo ministroak “elkarrizketa berpizten ari dela” esan asteazkenean.

Kroaziaren ingurukoa izan da bigarren berria. Zagrebeko Novosti aldizkariak Ruža Tomašić eurodiputatuaren iragan faxista argitara atera du, Tomašić 80. hamarkadan Kanadako kroaziar diasporaren parte zenekoa da iragan hori, baina egun eskuin muturreko alderdi baten eurodiputatua da. Tomašićek gertakari larri hauen inguruan ustasha mugimendua zuritzeko egin dituen adierazpenez, Tudjmanen garaitik populazioaren zati handi batean hedatu direnez hitz egin dugu; errebisionismo historikoa izpiritu kritikoz aztertu behar dela uste baitugu.

Beste berri batzuen artean, Bosnian Gobernua osatzeko aritmetikak darrai. Bestetik, esan beharra dago Freedom House AEBtako eragin-zentruak esan du Serbian prentsa-askatasunak behera egin duenean, hain zuzen ere NATO Montenegron (Budva hirian) biltzen ari zela. Paradoxa hori ere komentatu dugu, eta NATOz ari garela, lehen aldiz, Greziako hegazkinek Ipar Mazedoniako zeruan patruilatu izanaz ere aritu gara.

Aste honetan, zientziak Balkanen eta Euskal Herriaren arteko loturak estutzeko aukera ere ikusiko dugu, ostiralean, Gordana Siljanovska-Petreska zientzialari mazedoniarrak kimika arloko doktorego-tesia aurkeztuko baitu Donostian, EHUren aldetik.

Azkenik, kirolei egin diegu tartea; Primož Roglič esloveniarraren Giroko ibilbidea eta Novak Djokovićen Roland Garroseko jarduna izan ditugu beste berri batzuen artean.

Entzun gure programa hemen: 

Tesla Ordua, 99 irratsaioa

Kaixo Balkanetako ibaitxook!

Gaurkoan berri askorekin etorri gara, eta ez soilik Tiranan eta Belgraden izan diren protestak, edota Kosovoren inguruko negoziazioak, hauei buruz ere aritu bagara ere (berri interesgarri bat izan dugu hemen, izan ere AEBk Kosovori esan dio “gerra kriminalak” ez dituela Kosovoko gobernuan onartuko; eta AEB eta Kosovoren arteko ika-mika hauek albiste berria dira). Berri gehiago ere baditugu.

Berri hauetako bat Montenegron gertatutakoa da. ESLAk Montenegro “demokraziarako aurrerapenean eredugarria” dela esan du. Berri nahiko bitxia, batez ere kontutan hartzen badugu aste honetan oposizioko bi lider, Andrija Mandić eta Milan Knežević bost urteko kartzela-zigorraz zigortu dituzte. Kuriosoa “demokrazia eredugarri” batean…

Bestetik, Patxi Aita Santuan Balkanetara egin duen bisitaldiari buruz ere aritu izan gara. Ipar Mazedonia eta Bulgaria bisitatu ditu (Ipar Mazedoniaren kasuan, lehen aldia da herrialdea independente denetik Aita Santuren batek bisitatzen duena). Bestetik, II Mundu Gudan zehar Zagrebeko kardinal izandako eta gero Jugoslavia Sozialistako epaitegiek zigortutako Alojzije Stepinac kardinala santu egitearen kontra agertu da. Kroaziar nazionalistek eta kroaziar Eliza Katolikoak Stepinac ikur bezala dute, baina kontutan hartu beharra dago erregimen faxistarekin kolaboratu zuela.

Memoria historikoa ere pixka bat landu dugu. Izan ere, maiatzaren 9an, Garaipenaren Egunean, Kroaziako lehendakari Kolinda Grabar-Kitarović, Bleiburgera joan zen, partisanoek hildako “Kroaziar iheslariak” (asko eta asko faxistak) omentzera. Bleiburg, kroaziar diaspora faxistan ikur bat izan zen, eta irakurketa desitxuratuak egiten zituzten, bai zenbakiak handituz, eta bai han “komunistek kroaziarrak hiltzen zituzten” bezalako irakurketak plazaratuz (han atxilotutakoak edota hildakoak faxista izatearren baino etniagatik hilko bazituzten moduan). Kroazia independente berriko agintarien, Bleiburg Jasenovacen pare ezarri nahi zian dute, bai “komunismoa eta faxismoa parekoak dira” ideologiari men eginez, eta bai ustashen krimenak erlatibizatuz. Hor kokatu dugu Grabar-Kitarovićen bisita, probokaziotzat jo duguna.

Azkenik, kirolen inguruko berriekin bukatu dugu. Hemen nagusiki, Joseba Vivanco kazetariak GARAn Belgradeko Partizani buruz ateratako artikulu batez hitz egin dugu, Partizan taldearen historia kontatzen duena. Bestalde, (gizonezkoen) Italiako Giroan, Primož Roglič esloveniarra sailkapen nagusiko lehen postuan dugula aipatu dugu.

Entzun gure programa hemen:

Tesla Ordua: 95 irratsaioa

Egun on, Aste Santu ortodoxoaren jarraitzaileok!

Gu ere ortodoxian murgildu garenez, aste honetako irratsaioa inoiz baino motzagoa izan da, eta hortaz ohartarazi behar zaituztegu: programa honek soilik 50 minutu irauten du.

Lehen gaia, Mirjana “Mira” Marković, Slobodan Milošević Serbiako presidente ohiaren alarguna, Moskun hil izana izan dugu. Askok, modu pixka bat matxistan, Marković Serbiako “Itzalpeko botere” moduan karikaturizatu izan dute, Serbian benetako botere maltzurra bera zelakoan. Guk hemen ordea, Markovićen pentsaera eta Moskun zergatik erbesteratu zen azalduko dugu, eta horrez bidez 90 hamarkadako Serbiara pixka bat hurbilduko gara.

Kosovoren gaineko negoziazioen inguruan ere aritu izan gara. Aste honetan, Serbiako lehendakari Aleksandar Vučićek Ipar Kosovko udalerrien gaineko “Burujabetza bikoitza” edo “Koburujabetza” albanoserbiarra proposatu edo onartu izana ukatu du. Bestetik, kanpo ministro Ivica Dačićek Vučić bera eta Ana Brnabić lehen ministroa Prištinako Gobernuarekin Berlinen batzeko “presionatuak” izan direla aipatu du, bilkura hori egingo denaren inguruan zalantzan utziz. Beste aldetik, Gobernu albanokosovarrak “Serbiak egindako krimenak ukatzea” legez zigortzea ahalbideratuko duen lege bat aterako duela iragarri du (gogoan izan behar dugu Kosovoko Gobernuaren arabera, NATOren bonbaketa “serbiar genozidioa” ekiditeko izan zela). 1999ko guda-krimenez ari garela, Neven Djenedija deitutakoserbiar herritar batek AEBko Defentsa Ministerioa hackatu eta krimenen argazki esklusiboak atera dituela ere esan dugu. Horietako krimen bat, aste honetan gertatu zenetik 20 urte betetzen dituena da: NATOk Djakovica herrian 75 errefuxiatu albanokosovar hil zituenekoa. Krimen hori ere gogoratu dugu.

Gudez ibili izan garela, Kosovoko guda beraz, Serbiak Rajko Kozlina serbiar soldadua 15 urteko zigorraz atxilotzea aipatu izan dugu, Kosovoko gudan zenbait albaniar zibil hiltzearren. Bestetik, Bosnia-Herzegovinako Estatu-epaitegi batek, Bosniako Armadako Atif Dudaković jenerala auziperatu du, 300 zibil serbobosniar hil zituela leporatuta.

Aipatu dugun beste gai bat Belgradeko Vučićen aurkako protestak dira. Hauek inoiz baino indar handiagoa hartu zuten azken larunbatean. Protestako alderdiak batzen dituen Serbiaren Aldeko Aliantzako lider guztiek hitz egin zuten, baina beste behin ere, Vučić kanporatzeaz haratago programa bateraturik ez dutela agerian utzi dute. Bestetik, Gobernuari, protestara gerturatzeko oztopoak jartzeko tanpatxoak erabili izana leporatu diote (adibidez autobus publikoak murriztea). Protesta hauen aurrean, SNS Gobernuko-alderdiko ordezkariek gau-beila egin dute, Gobernuaren arabera “Estatu-kolpe posible bat ekiditeko”.

Berri txikiagoen artean, Korrika dela eta, Korrikaren lekukoa eraman izan duten jugoslaviarrak, Bosnia-Herzegovinan hauteskundeak pasa eta 6 hilabete ostean Gobernua eratzear egon daitekeela, Ivica Dačić serbiar kanpo ministroak Errusiarekiko egin dituen adierazpen oso lagunkoiak eta Venezuelan Montenegroko mafiako kapo handietako bat kokaina Europara ekarri nahi izatean atxilotu izanaz aritu gara.

Entzun gure programa hemen:

Tesla Ordua, 94 irratsaioa

Kaixo, Balkanetako zuhaiztxook!

Aste honetako programa, batez ere berriz ere amaitezinak diruditen Kosovoren inguruko Belgrad eta Pristinaren arteko negoziazioei eman diogu. Negoziazioak geratuta dauden arren, Belgrad eta Prištinaren arteko fitxen mugimenduak eta birkokatzeak etengabe ari dira ematen. Adibidez, azkenengo honetan, Ramush Haradinajk esan du bere burua “AEBren soldadutzat” duela.

Bestetik, Belgraden intentsitatea handitzen ari diren protestez ere hitz egin dugu. Hemen ere, ez dirudi bi aldeen arteko negoziaziorik dagoenik, Vučić eta oposizioa elkarrengandik oso urruti baitaude.

Bestetik, beste berri batzuen artean NATOren 1999ko bonbaketako zenbait pasarte ere gogoratu ditugu.

Entzun gure programa hemen:

Tesla Ordua, 88 programa

Kaixo, Balkanetako mendikateok!

Aste honetako programa berriz lepo ekarri dugu. Batez ere hiru berri izan dira garrantzitsuak gaurkoan. Lehena, Mazedoniako Gobernuak jada, ofizialki herriari Ipar Mazedoniako Errepublika deitzen hasiko duela iragarri zuela asteazkenean (eta baita ere NATOren bandera jarri Gobernuaren egoitzan, bi ekintzak Prespako Akordioaren baitira). Horrekin hasi dugu programa. Bigarrena, Europako Parlamentuko presidente Antonio Tajani  italiarrak adierazpen irredentista eta lotsagarri batzuk egin dituela, “Gora Istria italiarra!” eta “Gora Dalmazia italiarra!” oihukatuz, eta beraz, Esloveniari eta Kroaziari errespetu falta izugarria erakutsiz. Gainera, Titoren partisanoen inguruko errebisionismo historiko iraingarria egin du. Hirugarrenik, Spliten, faxista batzuek Belgradeko izar Gorriko waterpolo jokalari bazuei armez eraso egin dietela, hauek taldearen txandalarekin Spliten ikusteaz. Eskandalua sortu du horek Kroazian eta Serbian, eta eraso horri buruzko gogoeta egin dugu.

Hiru berri horiek hartu izan dute gure programaren parterik handiena, bata hasieran komentatu dugu,beste bat erdi aldera, eta hirugarrena programa ixteko. Baina horrez gain, beste berri batzuk ere izan ditugu. Adibidez, Ipar Mazedoniatik hasita, non izenaren aldaketaren eta herriaren polarizazioaren erdian, lehendakaritzarako hauteskundeak deitu dituzten, apirilaren 21ean. Serbian, Aleksandar Vučićen kontrako protestek jarraitu egiten dute, eta oposizioak jendearen gehiengo bat biltzea lortu ez badu ere, lider itxurako pertsona bat nabarmentzen hasi da, Jelena Anasonović, Zientzia politikoetako ikaslea. Albanian ere antzeko protestak ematen hasi dira, baita ere ikasleek zuzendutakoak, kasu honetan Hezkuntza Ministerioaren kontra.

Azken berriak, Kosovoko egoeraren ingurukoak izan dira. Izan ere, Ramush Haradnaj lehen ministroa, serbiar (eta bosniar) produktuan kontrako %100eko zerga-igoera kentzearen kontra agertu da, nahiz eta AEBko Gobernua kentzearen aldeko presioa egiten ari den. Beste alde batetik, joan den astean komentatu genuen mugen berregokitze-planaren zirriborroa ukatu egin du Haradinaj, bai zirriborro hori eta baita ere berregokitze negoziazioetan dagoen ere. Bestetik, Zagreben, herritar bat atxilotu eta zigortu egin dute, Franjo Tudjman Kroaziako lehendakari ohiaren omenezko estatua batetan igitaia eta mailuaren ikurra margotzearren. Ezkerrak babesa erakutsi dio ekintzaileari.

Entzun gure programa hemen:

Tesla Ordua, 87 irratsaioa

Kaixo rakijazaleok!

Aste honetako programan, politikaz, kirolez eta kulturaz aritu izan gara. Lehenbizi politikaz aritu gara, non Kroaziak eta Ipar Mazedoniak Venezuelan Juan Guaido onartu dutela aipatu dugu. Gerora, Freedom House deitutako think tank estatubatuar batek Balkanetako herrialdeak “herri aske” eta “herri partzialki askeetan” sailkatu dituela eta, sailkapen honetaz aritu gara.

Gauza konkretuagoez hitz eginez, Kosovoz eta Serbiaz aritu izan gara. Kosovori dagokionez, Kosovoko Gobernuak sortu nahi duen armadarako UÇKko guda-kriminal bat izendatzeaz, eta Kosovoren eta Serbiaren arteko mugen berregokitzeari buruzko zurrumurruez aritu izan gara. Serbiari dagokionez Vučić lehendakariaren protesten jarraipena egin dugu. Azken kasu honetan, oposizioak esan du hauteskundeak aurreratuz gero “bermerik ezean” ez direla aurkeztuko.

Kiroletan berri txiki bat izan dugu: Dinamo Zagreben Komnen Andrić fitxatu du, gerra ostean fitxatzen duen lehen jokalari serbiarra.

Azkenik, litaraturara egin dugu salto, Dubravka Ugrešić kroaziar idazlearen “El Ministerio del Dolor” liburua komentatu dugu. Eleberri hau gudaren garaietan Jugoslaviatik Europara joan zen emigrazioari buruzkoa da, emigratutakoen eta euren hizkuntzaren nortasunari buruzkoa. Baina ez dizuegu gehiago kontatuko, horretarako hobe baituzeua liburua irakurri.

Entzun gure programa hemen:

Tesla Ordua 74 irratsaioa

Kaixo, Adriatikoko marinelok!

Gaurkoan programa ele biz egin dugu. El programa de hoy ha sido bilingüe. Hemos comenzado en castellano a hablar sobre el fallido referéndum sobre el cambio de nombre del Estado e integración en la UE y OTAN en Macedonia; y el posterior cambio en la Constitución aprobado por el Parlamento, en espíritu de lo preguntado en el referéndum. En nuestro análisis hemos analizado la actitud de los votantes, así como de diferentes partidos e instancias del Estado macedonio, como la reacción de la llamada “comunidad internacional”.

Gero euskaraz jarraitu dugu asteko berriak kontatuz. Berri horien artean, Bosnia-Herzegovina sufritzen ari den jendearen emigrazioaz hitz egin dugu, batez ere, kanpoan bizi diren gero eta bosniar herritar gehiago bosniar herritartasunari uko egiten ari baitzaio (beraz, emigratzeaz gain, inoiz Bosnia-Herzegovinara itzultzeko asmo falta erakusten du honek). Bestetik Kosovoko berriez ere aritu izan gara, bai Kosovoko Armada sortzeko proiektuaz, zein Hashim Thaci lehendakariak Ipar Kosovo Preševorengatik trukatzeko egin duen iradokizun polemikoaz (eta oposizioak gaitzetsiaz). Berriekin jarraituz, Eliza Ortodoxoaren barruan Moskuren eta Konstantinoplaren arteko zatiketak Balkanetako ortodoxoen artean izan dezakeen ondorioez hitz egin dugu. Bestetik, udako berri bat izan dugu, izan ere, Busturialdea eskualdeko gazte batzuk, Gernika Gogoratuz elkarte bakezalearen babespean abuztuan Kroaziara joan baitziren memoria historikoa lantzera. Bidai hau ere bertan landu dugu:

Entzun gure programa hemen: