Tesla Ordua, 123 irratsaioa: Montenegroren monografikoa

MontenegroKaixo Njegošen tribuko irakurleok!

Gaur, lehenik eta behin, arazo teknikoak direla medio, musikarik ezin izan dugu jarri, beraz barkamena eskatu beharrean gaude, musikarekin programa arinagoa baita.

Gaur programa osoa Montenegrori eskaini diogu. Montnegron egun Eliza Ortodoxoarekin dagoen gatazkak funts nazional bat duela uste dugu, eta horren erroak aurkitzeko historiara jo dugu: Montenegroren nortasunaren eta serbiartasunaren arteko harremana; Dukljako eta Zetako printzerriak, Erdi Aroan albaniarrekin izandako harremana, Montenegroko printzerriaren eta Eliza Ortodoxoaren arteko harremana, Petar Petrović-Njegoš eta literatura, 1918ko Serbiarekiko bateratzea eta honen inguruko polemikak, Bigarren Mundu Guda, Montenegroko Errepublika Sozialista, Jugoslaviaren desegitea, 1999ko bonbaketak eta abar aipatu ditugu. Ezin izan dugu XXI mendeko Montenegroz hitzik egin, luze joan zaigulako, izan ere oso gustora egon gara, eta espero dugu zuek ere gustora entzutea programa osoa!

(Euskal Herriaren eta Montenegroren arteko harremanari buruzko datu bitxi bat ere atera dugu: Matxin Mungiakoak 1539an Herceg Novi defendatu zuenekoa).

Entzun gure programa hemen:

KOSOVO: Otomano, Austro-hungaro o Europeo, el mercado dicta el Imperio

El presidente de Kosovo firmo esta semana el acuerdo de asociacion para la integracion de la pequeña republica en la Union Europea. La firma es la oficialización del Acuerdo de Asociación y Estabilización, rubricado también en los últimos años por el resto de países de los Balcanes, que el gobierno kosovar y la Unión Europea concluyeron en mayo del 2014. Dicho acuerdo no fija ninguna fecha para la definitiva integración ni supone un reconocimiento como Estado independiente (tal y como exigió el Estado español) por parte de la UE, cuyos miembros, a pesar de que dieron luz verde al proyecto, no deberán ratificarlo. Uno de sus aspectos fundamentales reside en que tras la entrada en vigor del acuerdo, los productos kosovares podrán acceder al mercado de la UE prácticamente sin restricciones mientras que los aranceles que sufren los productos europeos en el mercado kosovar deberán de desaparecer en 10 años. Es un acuerdo que sin explicitarlo guarda ciertas similitudes con el antidemocratico TTIP (Transatlantic Trade and Investment Partnership / Asociación Transatlántica para el Comercio y la Inversión – ATCI) como en el tema de los aranceles. Incluirá la aplicación de los estándares europeos en ámbitos como la competencia, las ayudas estatales y la propiedad intelectual

DSC_0044

NATOren indar okupatzaileen jeep bat bere omenez eraikitako monumento baten aurrean Mitrovican ((Косовска Митровица / Kosovska Mitrovica serbieraz eta, Mitrovica edo Mitrovicë albanieraz). Serbiar gehiengoa duten auzoetan ez litzateke posible horrelako monumenturik ikustea bai ordea Aliantza Atlantikoaren aurkako margoketak. (Argazkia: Ivo Andric Elkartea 2013)

En teoria este conjunto de medidas a desarrollar en 10 años deberia de entrar en vigor en la primera mitad de 2016 (año tambien en el que la UE y EEUU quieren dejar zanjado el TTIP) y supondrá el fin del relativo aislamiento internacional que sufre Kosovo desde que la UE estableciera en 2008 una misión coordinada con la ocupacion de la OTAN, que incluyo el despliegue de mas de 3.000 policías (mas de la mitad europeos) y que entre otras tareas se han encargado oficialmente de evitar los choques entre las comunidades serbia y albanesa (sobre todo en Mitrovica) además de proceder a la detención de supuestos antiguos criminales de guerra albano-kosovares. El inicio del acuerdo de “estabilización” de Kosovo coincidirá con el fin de esta misión que en teoría debiera de haber finalizado en 2012 pero que ha sido ampliada recientemente tambien hasta el 2016.

Este nuevo estatus ha sido posible después de que a iniciativa de la Unión Europea los gobiernos de Prístina y Belgrado sellaran otro acuerdo en la primavera del 2013 por el cual el Estado serbio se comprometía a desmantelar sus estructuras policiales y judiciales del norte de Kosovo a cambio de cierta autonomía para esta zona de mayoría serbia. Continue reading

Serbiarrak Ukrainan (XVIII mendeko istorio bat)

Ukrainako krisia da gaur egungo egunkarietan berri eta orrialde gehien okupatzen dituen gaia. Ukraina eta herri balkaniarren artean noizbait paralelismoak egin dira: denak dira eslaviarrak, ortodoxia ere amankomunean dute batzuek, Estatu nazioanitzen parte izan ziren iraganean, eta garai batean “ekialdeko multzoaren” barnean ikusten genituen, inongo beste esplikaziorik gabe, magma handi batean sartuz (itxura monolitikoa asmoz?). 90 hamarkadatik hona, adimen kolektiboan, amankomuntasun politiko hori desegin zenetik, Ukraina eta Balkanak espazio ezberdinetan kokatuak izan dira maiz. Bien arteko antzekotasunak, asko jota, 00 hamarkada hasierako “koloreen iraultza” liberaletara mugatu izan dira, Serbiatik Ukrainara esportatuak izan zirelarik. Continue reading

Mazedoniako eguzkia Skopjen dago

Atzo gauez iritsi nintzen hotelaren funtzioak egiten dituen etxe pribatu batera. Bertako andrearen ingles eta alemanaren arteko dialekto berrian prezioa adostu ostean, leher eginda nire gorpua ohera erortzen utzi nuen. Egunsentiarekin batera begiak ireki eta arretaz begiratu dut logela. Goodbye Lenin! filmetik ateratako dekoratua nire begien aurrean azaldu da. Paretako paper horituetan Tito burkidearen argazkia bilatzen saiatu naizen arren ez dut topatu: lastima itxaron egin beharko duzu! Esan diot neure buruari.

Portaleko atea ireki eta denboraren tunela pasa dut. Kalean berriz ere XXI. mende gordinarekin tupust egin dut, edo hori iruditu zait kaleko umeak ikusi ditudanean. Mazedoniako Jugoslaviar Errepublika Ohiaren plazan musika jo eta tarteka kola esnifatzen dute haur ijito batzuek. Postalak atsekabetu egin nau eta alboko merkatal gunean sartzen diren pertsonak gorrotatu ditut une batez. Nire burua gorrotatu behar al nuen ba? Continue reading